تذکر دادن به افراد بزرگتر
آیا امر به معروف و نهی از منکر والدین و بزرگترها صحیح است؟
بهطورکلی تذکر دادن به افراد بزرگتر از خود درصورتیکه احتمال دلخوری
میرود چگونه است؟
اینکه آیا پدر و مادر یا امثال
پدر و مادر که از انسان بزرگتر هستند یا در سطح بالاتری از مقام هستند را
هم باید امر به معروف و نهی از منکر کنیم یا نه، فقط افراد همسطح خودمان
یا پایینتر را، هیچگاه در احکام شرعی چنین تفکیکی نیامده است. بلکه یک
شرایط و یک مراتب و مراحلی ذکر کردهاند. بنابراین در امر به معروف و نهی
از منکر فرقی بین افراد نیست ولی بههرحال راه درست این است که نسبت به
بزرگترها به یک نوع شیوه باید برخورد کرد و نسبت به کوچکترها به شیوهای
دیگر. در امر و نهی پدر و مادر، چون هرگونه بیاحترامی حرام است خیلی باید
مراعات کرد. نکتهی بعدی این است که احتمال تأثیر بدهیم، ممکن است پسری یا
دختری به پدر خودش تذکر بدهد یا دختری به مادر خودش تذکر بدهد و آنها گوش
ندهند؛ خب یک شیوهی دیگری باید در پیش گرفت؛ مثلاً روش غیرمستقیمی که
آنها متوجه کار خطایشان بشوند و دیگر مرتکب منکر نشوند و به وظیفه و معروف
عمل کنند. امر به معروف و نهی از منکر، قوم و قبیله، مقام بالاتر، مقام
پایینتر، پدر و مادر و امثال اینها را نمیشناسد، ولی شیوههایش ممکن است
متفاوت باشد.
پرسیدهاند اگر موجب دلخوری شود، تکلیف چیست؟...
حالا باید ببینیم دلخوری به چه معناست؟ اگر دلخوری واقعاً این است که از ما دلخور میشوند، ولی دیگر گناه نمیکنند، خب دلخور بشوند، مسألهای نیست. مثل اینکه بعضی میپرسند که اقوام و بستگان، مراسم جشن دارند و در آن جشن موسیقی حرام دارند، بزنوبرقص است؛ ما شرکت کنیم چطور است؟ اگر شرکت نکنیم ناراحت میشوند، خب دلخور بشوند، فردا پسفردا میروید با آنها صحبت میکنید انشاءالله دلخوریشان مرتفع میشود؛ این که دلیل نمیشود که آدم مرتکب گناه شود، به خاطر اینکه دیگران دلخور نشوند. این دلیل یا مجوزی نمیشود برای ترک امر به معروف و نهی از منکر. اما یکوقت است که آنها دلخور میشوند و گوش هم نمیدهند، یعنی امر به معروف هم اثری در آنها ندارد و فرد آمر هم احتمال تأثیر نمیدهد، خب در اینجا امر به معروف واجب نیست.